Dit habitattype bestaat uit ondiepe, zowel relatief snel als traag stromende, rivieren en beken, respectievelijk submontane en laaglandbeken, met helder water en een goed ontwikkelde waterplantenvegetatie. De samenstelling van de vegetatie kan sterk variëren naargelang voedselrijkdom, (variatie in) stroomsnelheid, waterdiepte en bodemsubstraat. Ook de mate van beschaduwing speelt, vooral bij smallere waterlopen, een rol. Sommige waterlopen kunnen 's zomers gedeeltelijk droogvallen. Kenmerkend zijn ondergedoken of drijvende waterranonkelvegetaties (vooral Vlottende en Grote waterranonkel), naast andere waterplanten zoals diverse soorten sterrenkrozen en fonteinkruiden. Diverse soorten van stilstaande wateren (habitattype 3150) komen ook in traag stromende waterlopen voor. Ook typische oeverplanten gedijen langs traag stromende wateren met min of meer goede waterkwaliteit, zoals Pijlkruid, Mattenbies, Kleine egelskop en Zwanebloem. Goed ontwikkelde habitats zijn gekenmerkt door een goede water- en structuurkwaliteit en een soortenrijke water- en oevervegetatie. Een goede structuurkwaliteit bij traagstromende beken heeft betrekking op de aanwezigheid van natuurlijke oevers en vrije meandering waardoor allerlei “mesohabitats” in de waterloop voorkomen, zoals traag en sneller stromende secties, ondiepe en diepere zones, steile en zwak hellende oevers. Deze mesohabitats bieden levensruimte aan verschillende levensgemeenschappen. In beschaduwde omstandigheden kan een soortenrijke water- en oevervegetatie grotendeels ontbreken. Biologische indicatoren voor de goede ontwikkeling van het beekecosysteem zijn in dit geval de aanwezigheid van bijzondere macro-invertebraten en andere waterorganismen. Traag en snel stromende waterlopen die op vlak van waterkwaliteit en/of soortensamenstelling of structuurkwaliteit, minder hoog scoren worden beschouwd als een zwak ontwikkelde vorm van het habitattype. In veel gevallen zijn er nog wel potenties voor ecologisch herstel aanwezig wanneer gepaste maatregelen worden genomen. De aanwezigheid van doelsoorten in de bovenlopen van deze waterlopen verhoogt de kansrijkdom. Dit habitattype is in goed ontwikkelde vorm niet alleen floristisch, maar ook faunistisch zeer rijk. Weinig andere faunagemeenschappen zijn in Vlaanderen zo sterk in soortenrijkdom en aantallen achteruitgegaan, vooral tengevolge van waterverontreiniging en (micro)habitatverlies. Bepaalde vissoorten zijn opgenomen in de bijlage 2 van de Habitatrichtlijn: Zalm en Rivierdonderpad (snel stromende rivieren); Bittervoorn, Grote en Kleine modderkruiper (soorten van traag stromende beken) en Beekprik (soort van smalle bovenloopjes). Diverse ongewervelde diersoorten van dit habitattype zijn eveneens opgenomen in de bijlagen van de Habitatrichtlijn. De Gaffellibel en Bronslibel (bijlage 2) komen op geringe afstand in de buurregio's voor en vallen in de nabije toekomst mogelijk bij ons in het Grensmaasgebied te verwachten. Van een andere libellensoort, de Rivierrombout (bijlage 4), zijn er recente waarnemingen langs de Grensmaas. De Mercuurwaterjuffer (bijlage 2) is uitgestorven in Vlaanderen en typisch voor kleine, traag stromende beken en grachten. In de Vlaamse context zijn o.a. nog Bosbeekjuffer, Gewone bronlibel, Beekrombout, Kleine tanglibel en Beekoeverlibel aandachtssoorten in dergelijke milieus. De aanwezigheid van de algemenere Weidebeekjuffer kan als een goede indicator gelden voor het habitattype. De Bataafse stroommossel (bijlage 2) is een zoetwatermossel van stromende rivieren en grotere beken die in Vlaanderen uitgestorven is. Waterverontreiniging, vervolging en leefgebiedversnippering zijn de belangrijkste oorzaken van het verdwijnen van de Otter (bijlage 2), de toppredator in dit habitattype. In de steile, doorgaans weinig begroeide oevers van beken en rivieren is de IJsvogel een typische broedvogel (bijlage 1 van de Vogelrichtlijn).