Nederland en Vlaanderen hebben beide delen van de Maasvallei aangewezen als Natura 2000-gebied of Speciale Beschermingszone (SBZ). Daarnaast moeten zowel Vlaanderen als Nederland werken aan de implementatie van de Kaderrichtlijnwater op dit gemeenschappelijk traject van de Grensmaas.
In het kader van het overleg tussen Vlaanderen en Nederland (Vlaams Nederlandse Bilaterale Maascommissie) is vastgesteld dat de invulling van Natura2000 aan beiden zijden van de grens anders wordt aangepakt. Voor het realiseren van de instandhoudingsdoelstellingen en de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water is afstemming en samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland noodzakelijk. Dit vergt gezamenlijk afgestemde maatregelen qua waterkwaliteit, maatregelen op het niveau van de kwaliteit van het leefgebied, maatregelen om de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water te realiseren, maatregelen voor een natuurlijke dynamische rivier (overstromingsdynamiek, hoeveelheden grind- en zandfracties, …). De uitwerking ervan past in het kader van de beslissing van de VNBM (najaarsvergadering 17 november 2011) om de betrokken partijen (Waterschap, NL provincie, Rivierbeheerders, EL&I en ANB) bij elkaar te roepen om een stappenplan te ontwikkelen t.a.v. de verdere uitwerking van de lange termijn aanpak (gezamenlijk grensoverschrijdend beheer).
Om tot een optimale afstemming te komen dient in eerste instantie aan Vlaamse zijde het zomerbed van de rivier opgenomen te worden als speciale beschermingszone. Deze is in tegenstelling tot het Nederlandse deel van de rivier niet aangewezen als SBZ, hoewel er instandhoudingsdoelen moeten geformuleerd worden voor de betrokken habitats en soorten van de rivier. In een tweede stap kan gekomen worden tot een grensoverschrijdend en gemeenschappelijk ‘beheerplan’ voor Natura2000 en KRW. Aan Vlaamse zijde hebben de nv. De Scheepvaart en het ANB reeds overleg gevoerd over het opnemen van doelen voor de rivier zelf. Binnen België dient er ook een afstemming te gebeuren met Wallonië aangezien stroomopwaarts immers de basis gelegd wordt voor de kwaliteit stroomafwaarts.
