Bosbeekvallei

BE2200043 - Bosbeekvallei en aangrenzende bos- en heidegebieden te As-Opglabbeek-Maaseik
572.94ha
Heiderbos (1) ©  Marc De Vos
Heiderbos (2) ©  Marc De Vos
Heiderbos (3) ©  Marc De Vos

De Bosbeek is een natte ader doorheen het landschap. In sommige delen zijn er grote hoogteverschillen, met enerzijds in de vallei de natte vegetaties met elzenbroekbossen en natte ruigtes, en anderzijds op de hogere delen de droge vegetaties zoals de heidevegetaties of de droge bossen.

Dit gebied ligt in de provincie Limburg verspreid over de gemeenten Maaseik, Opglabbeek, As en Genk. Het habitatrichtlijngebied loopt van het Kempens Plateau tot in de Vlakte van Bocholt. Maar liefst 93% van het gebied heeft momenteel als bestemming 'natuur'.

De Bosbeek ontspringt op het Kempens Plateau, waarna die na een vrij groot verval de Vlakte van Bocholt bereikt en uiteindelijk uitmondt in de Maas. Daardoor verandert de vallei sterk van karakter: in de Hoge Kempen is hij snelstromend en diep in het landschap ingesneden, maar vanaf Neeroeteren is hij eerder traag stromend door het vlakke gebied van het midden-terras van het Kempens plateau. Zo stroomt hij uiteindelijk naar de Maasvallei voorbij Maaseik. Op deze beek zijn nog tal van watermolens aanwezig die een zicht geven op het verleden. Ook de terrils zijn een overblijfsel van de vroegere steenkoolmijnen, die het landschap tekenen. De vallei is gekenmerkt door natte bossen met nog een beperkt aandeel natte ruigtes en graslanden. De hogere droge delen worden gekenmerkt door verschillende heidevegetateis. Die liggen vaak nog omringd door dennenbossen die in de tijd van de steenkoolmijnen werden aangeplant in functie van de voorziening van hout om de ondergrondse gangen te ondersteunen.

In de Bosbeekvallei zelf is Natuurpunt actief om de natuur te beheren, maar ook nog tal van privé-eigenaars hebben er eigendommen liggen waarop waardevolle natuurwaarden voorkomen. De drinkwatervoorziening is een belangrijk medegebruik in de vallei. In het Heiderbos, Klaverberg en Ruwmortelven is het voornamelijk het Agentschap voor Natuur en Bos die samen met de gemeenten As en Genk de natuurgebieden beheren. Veel wandelaars en fietsers genieten mee van deze prachtige natuurparels. Landbouw, industrie en wonen is nauwelijks aanwezig binnen dit gebied. Enkel het vliegveld van Zwartberg ligt nog binnen deze afbakening

Maaseik (3680), Opglabbeek (3660), As (3665), Genk (3600)
Katleen Vandenbergh
Agentschap voor Natuur en Bos