Zoeken
Natura 2000 is een Europees natuurnetwerk dat de toekomst wil verzekeren van honderden bedreigde dieren en planten, en hun leefgebieden. Want de Europese natuur is uniek in haar soort. Het streefdoel? Tegen 2050 mogen alle kwetsbare plant- en diersoorten en hun leefgebieden niet langer bedreigd zijn.
Het Natura 2000-netwerk strekt zich uit over 27 landen en telt meer dan 25.000 gebieden. Alles samen is dat goed voor ongeveer een vijfde van de oppervlakte van Europa. Het is het grootste samenhangende ecologische netwerk in de wereld.
Ook Vlaanderen doet mee. Het Vlaamse netwerk beslaat 166.000 hectare, verspreid over 62 gebieden. Het beschermt 47 leefgebieden - zoals slikken en schorren, duinen, heide, graslanden, bossen, rivieren... - en 133 soorten, zoals vleermuizen en andere zoogdieren, vogels, amfibieën en reptielen, vissen, insecten en planten. Zo beschermt ook Vlaanderen de Europese biodiversiteit!
Tegen 2020 moet de verdere achteruitgang worden gestopt en moet minstens een derde van de habitattypes en soorten in een gunstige staat van instandhouding zijn gebracht. Tegen 2050 volgt de rest, maar om dat te bereiken moet nu al actie ondernomen worden. Je kan de tussendoelen 2020 raadplegen op https://www.natura2000.vlaanderen.be/wat-tegen-wanneer
Ter onderbouwing van de Europse natuurdoelen, die door de Vlaamse Regering zijn vastgelegd, is een onderbouwend rapport opgemaakt. Enkel dit besluit heeft een juridisch en dus bindend karakter.
Het rapport is opgesteld door het Agentschap voor Natuur en Bos, in samenwerking met de wetenschappelijke terreinkenners en medewerkers van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. De zogenoemde Wetenschappelijke Begeleidingscommissie (WBX) onder leiding van het voormalige kabinet van de minister bevoegd voor Leefmilieu en Natuurbehoud, heeft onderzocht of het rapport correct wetenschappelijk onderbouwd werd. In deze commissie zetelden vertegenwoordigers van de sectoren uit de Vlaamse Overleggroep die, elk met hun expertise, het rapport vanuit een wetenschappelijke benadering bekijken. Na deze wetenschappelijke toets zijn de Europese natuurdoelen voorgelegd aan het zogenaamd Bovenlokaal overleg. Meer informatie over het gevoerde overleg, vind je op https://www.natura2000.vlaanderen.be/het-gevoerde-proces-0
Daarvoor verwijzen we je graag door naar https://www.natura2000.vlaanderen.be/pas.
De realisatie (allocatie) van de Europese natuurdoelen die gekoppeld zijn aan SBZ’s gebeurt in regel binnen SBZ’s. Soms kan het wel noodzakelijk zijn om inspanningen te doen buiten SBZ’s, bijvoorbeeld om goede milieucondities te bereiken of om bepaalde kernen te verbinden voor een goede staat van instandhouding.
Bestaande habitats buiten SBZ’s moeten behouden blijven en kunnen in bepaalde gevallen ook uitbreiden, bijvoorbeeld om een gunstige staat van instandhouding te bereiken. Voor o.a. boshabitats moet zelfs een belangrijk deel van de realisatie buiten SBZ’s gebeuren, meer bepaald 23.000 ha bosdoelen. Over de aanpak van de realisatie van die doelen buiten SBZ’s worden nog afspraken gemaakt op Vlaams niveau.
Binnen de Speciale Beschermingszones komen allerhande activiteiten voor. Er kan worden gewoond, gewerkt, beheerd en gerecreëerd. De vaststelling van de SBZ of de opmaak van de IHD brengen geen einde aan deze mix. Het is de stellige bedoeling van de Vlaamse overheid om de doelstellingen samen met de gebruikers en eigenaars binnen de SBZ te realiseren. Hiervoor zullen stimulerende instrumenten ingezet worden op maat van de IHD. Vanzelfsprekend is het wel zo dat activiteiten, zowel binnen als buiten SBZ, de realisatie van de doelstellingen niet onmogelijk mogen maken.
De toewijzing van doelen per speciale beschermingszone (SBZ) is gebeurd op basis van een uitgebreid participatief traject en vastgelegd in uitvoeringsbesluiten die goedgekeurd werden door de Vlaamse regering. Om de zes jaar wordt alles grondig geëvalueerd en wordt er een balans opgemaakt met eventuele aanpassingen van de besluiten. Na overleg kunnen er dus natuurdoelen verschoven worden binnen een SBZ.
Elke regio in België en alle lidstaten in Europa hebben hun eigen verantwoordelijkheid in het kader van Natura 2000. De Vlaamse natuurdoelen kunnen dan ook enkel gerealiseerd worden binnen Vlaanderen. Vanuit de Europese netwerkgedachte proberen we bij het realiseren van de natuurdoelen natuurlijk zoveel mogelijk aan te sluiten bij de omliggende natuurwaarden. We voeren daarover ook overleg met de overheden aan de ‘andere kant van de grens’.
In de rapporten wordt, tenzij slechts één locatie mogelijk is, niet bepaald op welke locatie de doelstellingen gerealiseerd moeten worden. Het realiseren van deze doelstellingen kan op vele manieren gebeuren, afhankelijk van gebruiker/eigenaar en tijdstip. Om de flexibiliteit van de realisatie niet te hypothekeren, worden de doelstellingen niet gealloceerd, maar zal in de fase van de realisatie in overleg afgesproken worden waar welke doelstellingen precies gerealiseerd zullen worden. Om een optimale ruimtelijke plaatsing van de doelen te realiseren wordt gewerkt met een zoekzone.
De zoekzones zijn delen van een speciale beschermingszone (SBZ) waarin het openstaand saldo aan Europese natuurdoelen moet gerealiseerd worden. Ze geven met andere woorden de perimeter aan waarbinnen de nog te ontwikkelen Europese natuurdoelen geplaatst kunnen worden in die speciale beschermingszone. Hoe meer het aandeel van het doel onder contract komt, hoe kleiner het openstaand saldo voor dat habitat en hoe kleiner de zoekzone. Indien alle doelen contractueel vastliggen, is er geen zoekzone meer. De wettelijke basis voor de zoekzone is gelegd in het vernieuwde Natuurdecreet en het Instandhoudingsbesluit van 20 juni 2014.
