Waarschuwingsbericht

The subscription service is currently unavailable. Please try again later.

Fortengordels

BE2100045 - Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitat
358.50ha
Bekijk grote kaart
baardvleermuis (c) Joachim De Maeseneer
Fort 7 (c) Joachim De Maeseneer
Fort 7 (c) Joachim De Maeseneer
Fort 7 (c) Joachim De Maeseneer
watervleermuizen (c) Joachim De Maeseneer
Fort Borsbeek (c) Joachim De Maeseneer
Haesdonck (c) Joachim De Maeseneer
Vleermuisschildje (c) Joachim De Maeseneer
Fort Liezele (c) Joachim De Maeseneer

Het gebied bestaat uit 19 forten en één schans, die gebouwd zijn van de 16de eeuw tot de Eerste Wereldoorlog. Toen de fortengordels hun militaire functie moesten opgeven, nam de natuur over. De vochtige, donkere en rustige fortgangen vol spleten en de oude bomen in de buurt vormen ideale verblijfplaatsen voor duizenden vleermuizen.

Dit gebied maakt deel uit van de historische fortengordels rond Antwerpen met in totaal 36 forten en 12 schansen. De binnenste fortengordel ligt net ten zuiden en oosten van de stadskern van Antwerpen, de buitenste gordel is gelegen op 12 tot 18 kilometer van de stadskern en valt gedeeltelijk in Oost-Vlaanderen. De meeste forten zijn niet meer in militair gebruik maar hebben een natuur-, recreatieve of cultuurhistorische functie.

Elk fort bestaat meestal uit fortgebouwen met daarop een dikke laag grond met bos, heide en struiken, omgeven door een fortgracht. Vleermuizen gebruiken de forten met de omliggende bossen als overwinteringsplaats, zomerverblijfplaats, kraamkolonie en zwermplaats. De bosjes, houtkanten en fortgracht sluiten aan op een netwerk van kleine landschapselementen in de omgeving. Via die 'wegen' vinden vleermuizen de weg naar de parken, bossen en natuurgebieden in de ruime omgeving. De fortgrachten zijn ook het leefgebied van de zeldzame kleine modderkruiper en de kamsalamander.

De meeste forten zijn in handen van openbare besturen. Andere zijn in privébezit. Ook het ministerie van Defensie bezit nog enkele forten. Fort Steendorp, fort 7 en schans Smoutakker worden beheerd als natuurgebied. In bijna alle andere forten zijn delen in beheer van Natuurpunt. Heel wat verenigingen vinden hun onderkomen op of in het fort en in veel fortgrachten wordt gevist. Het unieke militaire erfgoed trekt ook heel wat liefhebbers aan. De grootste en bekendste militaire erfgoedvereniging actief rond de fortengordels is het Vlaams Vestingbouwkundig Centrum Simon Stevin.

Antwerpen (2000), Borsbeek (2150), Edegem (2650), Kapellen (2950), Mortsel (2640), Ranst (2520), Schoten (2900), Stabroek (2940), Wommelgem (2160), Bornem (2880), Duffel (2570), Lier (2500), Mechelen (2800), Nijlen (2560), Puurs (2870), Sint Katelijne Waver (2860), Beveren Waas (9120), Temse (9140)
Hans De Schryver
Agentschap voor Natuur en Bos