Het Vinne was lang het enige natuurlijke meer in Vlaanderen, tot het in de tweede helft van de 19de eeuw werd drooggelegd. Met het natuurinrichtingsproject Het Vinne werd dit natuurlijke binnenmeer hersteld. Zo kon 70 ha van het Europees beschermde habitat ‘van nature eutrofe meren’ (3150) tot ontwikkeling komen. 

In januari 2004 gingen de natuurinrichtingswerken van start. Op de plaats waar het meer zou komen werd het bos gekapt. In de oeverzone van het toekomstige meer werden de stronken verwijderd en de strooisellaag afgeschraapt om een goede uitgangsituatie te creëren voor moeras- en oeverplanten. De ruimingswallen van de drainagegrachten werden afgevoerd. De naastgelegen Sint-Odulphusbeek werd bekleed met een kleilaag, zodat het vervuilde beekwater niet zou doorsijpelen naar het meer. De poelen aan de hoogstamboomgaard werden heraangelegd en er werden afsluitingen geplaatst voor twee begrazingblokken. Er kwamen wandel- en knuppelpaden voor zachte recreatie en er werden twee vogelkijkhutten gebouwd. 

Toen de werken klaar waren, werden de pompen stilgelegd die het gebied meer dan 150 jaar droog hadden gehouden. De Vinnedepressie begon zich opnieuw te vullen met regen- en grondwater en anderhalf jaar later was het gewenste peil van 1 m waterdiepte bereikt. 

Ondertussen is het gebied geëvolueerd tot een natuurpareltje met Europees beschermde habitats en soorten, met zeldzame vochtige vegetaties van laagveen (7140) en natte heischrale graslanden (6230). Tal van broedvogels hebben zich gevestigd in het gebied, waaronder de Europees beschermde Blauwborst en Woudaapje.

Toen het project tien jaar geleden werd beeëindigd, volgde een monitoringprogramma om de effecten van de inrichtingsmaatregelen op hydrologie en ecologie te evalueren. De monitoringrapporten tonen nog een aantal knelpunten en aanbevelingen voor het beheer van het gebied. Het waterhabitat staat onder druk door eutrofiëring van het Vinnemeer en door de beperkte soortenrijkdom ervan. Verbetering van de waterkwaliteit is dus een belangrijke uitdaging die positieve gevolgen zal hebben voor de ontwikkeling van een rijke waterplanten- en oevervegetatie. Helder water en goed ontwikkelde rietlanden zijn ook noodzakelijk voor een aantal doelsoorten onder de vogels. 

foto Wilfried Rentmeesters